در دنیای استخراج ارز دیجیتال، دستگاه‌هایی مثل WhatsMiner M33S++ یا Antminer S19 Pro Hydro با سیستم خنک‌کننده‌ی آبی، انتخاب هوشمندانه‌ای برای مدیریت دما هستند. این دستگاه‌ها به‌جای استفاده از فن‌های پرصدا، با گردش آب خنک کار می‌کنند و راندمان بهتری دارند. اما یک چالش بسیار مهم در استفاده از این سیستم‌ها، رسوب گرفتن هشبرد در اثر املاح موجود در آب است.
رسوب‌ها، قاتل خاموش سیستم‌های خنک‌کاری هستند. آن‌ها به‌مرور زمان باعث کاهش تبادل حرارت، افزایش دمای چیپ‌ها و حتی سوختن هشبرد می‌شوند. در این مقاله، به‌صورت کاملاً تخصصی و عملیاتی بررسی می‌کنیم که چگونه رسوب‌گیری را انجام دهید، چرا اهمیت دارد، و چطور می‌توان از آن پیشگیری کرد.
علت اصلی رسوب گرفتن هشبرد چیست؟
آبی که برای خنک‌سازی هشبرد استفاده می‌شود، اگر تصفیه نشده باشد، معمولاً دارای املاح کلسیم، منیزیم، آهن و حتی سیلیس است. با عبور پیوسته این آب از مسیرهای باریک در لوله‌ها و بلوک‌های آبی هشبرد، رسوب‌گذاری آغاز می‌شود. این رسوبات، شبیه جرم کتری، به‌تدریج روی دیواره‌ها می‌نشینند و لایه‌ای عایق ایجاد می‌کنند.
نتیجه؟
-
دمای چیپ‌ها بالا می‌رود.
-
مصرف انرژی افزایش پیدا می‌کند.
-
دستگاه هش‌ریت را پایین می‌آورد یا ریست مکرر می‌زند.
-
عمر هشبرد کاهش می‌یابد.
نشانه‌های رسوب‌گرفتگی هشبرد
-
افزایش دمای تراشه‌های چیپ در داشبورد دستگاه
-
کاهش تدریجی هش‌ریت
-
صدای تق‌تق یا ناهنجار از پمپ یا بلوک آب
-
تفاوت دمای ورودی و خروجی بیش از حد (مثلاً ورودی ۲۰ درجه، خروجی ۴۰ درجه)
-
پیام‌های هشدار در نرم‌افزار مانیتورینگ دستگاه
راهنمای گام‌به‌گام رسوب‌گیری هشبرد
1. خاموش کردن کامل دستگاه
قبل از شروع فرآیند، برق را قطع کنید. هشبرد را از شبکه و برق جدا کرده و اتصالات آبی را باز کنید. دستگاه باید کاملاً خشک و بدون فشار باشد.
2. آماده‌سازی محلول رسوب‌گیر استاندارد
به هیچ عنوان از سرکه، جوهرنمک یا اسیدهای غیراستاندارد استفاده نکنید. این مواد به آلیاژهای داخلی هشبرد آسیب می‌زنند.
پیشنهاد حرفه‌ای:
-
استفاده از محلول اسید سیتریک ۵ درصد صنعتی
-
یا محلول EDTA مخصوص رسوب‌زدایی صنعتی
این محلول‌ها بدون خوردگی هستند و رسوبات آهکی، کلسیم و آهن را کاملاً حذف می‌کنند.
3. استفاده از پمپ سیرکولاسیون (گردش‌دهنده)
با یک پمپ سیرکوله (مثل پمپ آکواریوم صنعتی یا مدل‌های کوچک گرمایش از کف)، محلول را بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه درون سیستم هشبرد بچرخانید.
نکته مهم:
آب و محلول حین کار نباید کف کند یا دما از ۵۰ درجه بیشتر شود.
4. شست‌وشوی کامل با آب یونیزه یا آب مقطر
بعد از پایان گردش محلول، چند مرتبه با آب مقطر سیستم را شست‌وشو دهید. هدف این است که هیچ باقی‌مانده‌ای از محلول در مدار باقی نماند.
5. خشک‌سازی کامل هشبرد
خشک کردن باید بدون حرارت مستقیم انجام شود. بهترین گزینه استفاده از فن دمنده صنعتی یا هوای گرم کنترل‌شده است. اطمینان حاصل کنید هیچ قطره‌ای در داخل سیستم باقی نمانده است.
نکات مهم نگهداری برای جلوگیری از رسوب مجدد
✅ همیشه از آب تصفیه‌شده یا یونیزه‌شده استفاده کنید
آب شیر یا معدنی به‌هیچ‌وجه مناسب نیست.
✅ فیلتر مغناطیسی نصب کنید
فیلترهای مغناطیسی ذرات فلزی و املاح معدنی را پیش از ورود به مدار خنک‌کاری حذف می‌کنند.
✅ بررسی منظم سختی آب
با تستر TDS دیجیتال، سختی آب را هر هفته بررسی کنید. عدد کمتر از ۵۰ PPM مناسب سیستم‌های هیدرو است.
✅ تعویض آب سیستم هر ۳ ماه یک‌بار
اگر از محلول ضدرسوب دائمی استفاده نمی‌کنید، بهتر است سیستم را تخلیه و شارژ مجدد کنید.
آیا می‌توان با مواد خانگی رسوب‌گیری کرد؟
پاسخ کوتاه: نه
مواد خانگی مثل جوش‌شیرین، سرکه یا آبلیمو قدرت کافی برای حذف رسوبات سنگین ندارند و ممکن است به بلوک‌های مسی یا پمپ آسیب بزنند.
جمع‌بندی
رسوب‌زدایی هشبردهای واترکولینگ نه‌تنها یک کار نگهداری ساده، بلکه یک وظیفه‌ی حیاتی برای تضمین عملکرد درست ماینرهاست.
با استفاده از تجهیزات استاندارد، محلول‌های تخصصی، پمپ سیرکوله و توجه به کیفیت آب، می‌توانید عمر دستگاه خود را تا چندین سال افزایش دهید و از ریسک سوختن یا افت راندمان در امان بمانید.
اگر به دنبال عملکرد پایدار در فارم استخراج خود هستید، این مراحل رسوب‌گیری را به یک عادت فصلی تبدیل کنید. چون در دنیای ماینینگ، هر درجه دما و هر ثانیه زمان، معادل پول شماست.
